Klik hier voor grote afbeelding (met gegevens)
Ziende kap

Een kap die je ziet is een ziende kap wanneer je hem ziet. Bedoeld wordt niet dat je de constructie ziet wanneer je op zolder staat, want bij een ziende kap is er geen zolder. Je ziet de kap dus vanuit de lager gelegen ruimte. Dat wat anders de vloerbalk van de zolder zouden zijn, heet nu de trekbalk. Deze rij balken doet hetzelfde: ze voorkomt dat de kap de zijgevels wegdrukt. Alleen, op de trekbalken ligt geen vloer.
Bouwkundig is dus alles dik in orde, maar taalkundig ligt het wat moeilijker. Als je de kap ziet, dan zou het toch een 'geziene kap' moeten heten? Nu staat er dat de kap jou ziet. Tijd voor nader bouwhistorisch, psychologisch of taalkundig onderzoek.
De oudste kappen in tempels en basilieken waren vaak ziend. Een cassettenplafond werd alleen in uitzonderlijke gevallen daaronder gehangen. Later gold deze kap als een teken van eenvoud: een boerenschuur heeft een ziende kap, tenzij er een zolder voor opslag nodig is. Onder invloed van de romantiek kreeg menig pand in chaletstijl een ziende kap, vaak uitgevoerd met sierlijke hangwerkspanten.

Tekst: Jean Penders (03-2008). Bronnen: zie literatuurlijst. Anonieme afbeelding